حقوق قراردادها و حقوق تجارت
۱. بازرگانی خارجی و حقوق تجارت
روابط تجاری در فراسوی مرزهای کشورها نیازمند اصول و قوانین و مقررات مشخصی است که به تنظیم این روابط بپردازد. روابط تجاری دارای دو جنبه خصوصی و عمومی هستند. برای مثال روابط تجار و شرکت‌های تجاری از کشورهای مختلف که به آن حقوق بازرگانی گفته می‌شود، نشانگر جنبۀ خصوصی روابط تجاری است و قوانین مربوط به صادرات و واردات، مناطق آزاد تجاری و سرمایه‌گذاری که نیازمند ورود یا دخالت دولت‌ها در امر تجارت بین‌الملل است، جنبه عمومی روابط تجاری به شمار می‌رود.
حقوق بازرگانی بینالمللی که بخش مهمی از فعالیت‌های دفتر حقوقی بینالمللی ESK را تشکیل می‌دهد، شامل مباحث مربوط به روابط تجار و شرکت‌های تجاری در زمینه‌هایی همچون فروش کالا و خدمات، ارائه مجوزهای بهره‌برداری (لیسانس)، اجاره به شرط تملیک، نمایندگی، شیوه‌های پرداخت، قراردادهای مشارکت در سرمایه‌گذاری، حمل‌و‌نقل کالا، بیمه و حل‌و‌فصل اختلاف‌های تجاری می‌شود.
۲. تجارت بین‌الملل چیست؟
تجارت بین‌الملل و فعالیت‌های تجاری در سطح بینالمللی به دو دسته کلی واردات و صادرات قابل تقسیم است.
در واردات، کالاها و خدمات مورد نیاز کشور از شرکای تجاری خارجی خریداری می‌شود. دلیل این کار ناکافی بودن میزان تولید داخلی و یا هزینه رقابتی تولید در کشور است. برای مثال، بسیاری از کشورهای صنعتی و پیشرفته، به‌رغم برتری‌های علمی و صنعتی، در زمینۀ واردات نفت به کشورهای ضعیف اما دارای منابع عظیم نفت، وابستگی دارند.
صادرات کالا که دیگر جنبۀ تجارت بینالمللی است، به معنای فروش کالاهای تولیدی کشور به سایرین است. در این زمینه، کشورهایی که دارای منابع طبیعی، معدنی و پتروشیمی هستند، به دلیل نیاز سایر کشورها به تأمین مواد اولیه لازم برای فعالیت‌های صنعتی و تولیدی، توان و مزیت صادراتی بالاتری دارند.
دفتر حقوقی بین المللی ESK
تیم ما متشکل از وکلای بسیار ماهر و توانمندی است که تجربه عملی و دانش آکادمیک را با هم ترکیب کرده‌اند. بیشتر وکلای ما در محیط‌های مختلف حرفه‌ای کار کرده‌اند که گاهی فراتر از حوزه تخصصی آنان است.
۳. چرا تنظیم قراردادهای بینالمللی اهمیت دارند؟
شرط اصلی برای بین‌المللی‌نامیدنِ یک قرارداد، داشتن عنصر خارجی است. این عنصر خارجی می‌تواند تابعیت طرفین، محل انعقاد، محل اجرای تعهدات قراردادی یا محل انجام تعهد باشد. تمامی استانداردهای لازم برای انعقاد قراردادهای داخلی، در تنظیم قراردادهای خارجی نیز حاکم است؛ مانندِ ضرورت کامل و دقیق بودن مشخصات طرفین، اهراز هویت طرفین، تشریح موضوع قرارداد و مواردی از این دست.
اما برخی نکات ویژه نیز در تهیه و تنظیم قراردادهای بینالمللی در جریان است مانند: ضرورت عدم تعارض با قوانین ملی طرفین و قوانین بینالمللی، تعیین ضمانت اجرای دقیق، نحوه جبران خسارت، پیش‌بینی تضمین قراردادی و شیوه حل و فصل اختلافات. همچنین لازم است:
- مدت زمان معقول و مناسب برای قرارداد پیش‌بینی شود
- محل انجام تعهدات قراردادی مشخص و صریح باشد
- روش‌های پرداخت بینالمللی معین شود
- شروط مربوط به فورس ماژور و اثر آن‌ها بر قرارداد تنظیم شود
- قانون حاکم بر قرارداد و مرجع صالح در حل و فصل اختلافات مشخص شود
۴. انواع قراردادهای تجاری بینالمللی کدامند؟
قراردادهای بینالمللی دامنۀ وسیعی دارند اما برخی از مهم‌ترین انواع این قراردادها را می‌توان بدین شرح نام برد:
- قرارداد اعطای نمایندگی (فرانچایز)
- قرارداد نمایندگی اعم از انحصاری و غیر‌انحصاری
- قرارداد بیع متقابل
- قرارداد خرید و فروش
- قرارداد تأمین مالی پروژه‌ها یا فاینانس
- قرارداد انتقال تکنولوژی
- قرارداد لیسانس یا حق امتیاز نرم‌افزار
البته نمونه‌های فراوان و متنوعی دیگری نیز از قراردادهای بینالمللی وجود دارد. این قراردادها از آن جهت که به مسائل حقوقی در بیش از یک کشور وارد می‌شوند، اهمیت دارند زیرا ضرورت آشنایی با نظام حقوقی کشور طرف قرارداد مانند نظام مالیاتی، بیمه، حمل و نقل، قوانین و مقررات صادرات و واردات مطرح را به همراه دارد. بدون شک در مسیر امضای قراردادهای تجاری بینالمللی، نیازمند حضور متخصصان امر خواهید بود.
از سوی دیگر، بروز اختلاف نظر در هر تجارت و فعالیت اقتصادی، انکارنشدنی است. دعاوی و اختلافات تجارت بینالمللی نسبت به قراردادهای داخلی پیچیدگی دوچندان دارند، زیرا اگر قوانین حاکم بر حل اختلاف در قرارداد مشخص نشده باشند، مراجع رسیدگی‌کننده باید به مدد اصول و قواعد حقوقی نسبت به تعیین آن‌ها اقدام کنند. همچنین اجرای آرای صادره به ویژه در زمانی که رأی داوری نباشد، با دشواری‌های فراوانی روبه‌رو خواهد بود.
۵. داوری تجاری بینالمللی
با افزایش حجم تجارت بینالمللی و به دنبال آن بالارفتن تعداد دعاوی، سازمان‌های معتبر تجاری بینالمللی برای داوری تأسیس شده است. اساساً فرایند داوری در رسیدگی به اختلافات تجاری جایگاه پررنگی دارد. این مراکز داوری معمولاً همراه با اتاق بازرگانی در شهرها و کشورهای مختلف، به فعالیت می‌پردازند. همچنین برخی مشاغل همچون حقوقدانان و مهندسان، بنا به حوزه تخصص‌شان می‌توانند به شکل اختصاصی، امور مربوط به داوری تجاری بینالمللی را انجام دهند.
برای انعقاد بهترین قرارداد در زمینه تجارت و سرمایه‌گذاری خارجی و نیز بهره‌مندی از خدمات حقوقی در زمینه دعاوی تجاری بینالمللی می‌توانید با مشاوران دفتر حقوقی بینالمللی ESK در ارتباط باشید. وکلای ما با سابقۀ طولانی در این زمینه، همراه شما خواهند بود.